Kinderen en heftig nieuws, hoe doe jij dat? – Maatschappelijk verantwoord ondernemen

Maatschappelijk verantwoord ondernemen. Het thema waar deze blog onder hangt. Ik ontleed voor deze blog het begrip in twee delen. Ik kies in dit geval voor het deel: maatschappelijk verantwoord. De keuze maak ik op basis van de vraag: ‘Is het nieuws nog wel maatschappelijk verantwoord?’. Ik heb het idee dat het kijken naar het nieuws met de heftige beelden, woorden en verhalen een grotere impact heeft dan wij denken. Hierbij  vraag ik mij met name af: ‘Wat voor impact heeft het nieuws op kinderen? En vinden wij Nederlanders het maatschappelijk verantwoord wat zij zien op het nieuws?’ De aanleiding van deze vraag komt vanuit het nieuws rondom de uitslag van Duitse verkiezingen. Deze uitslag zorgde namelijk voor veel oproer in de Duitse steden. Waarom? Niet omdat Merkel met het CDU (en de zusterpartij) had gewonnen. Maar omdat de rechts-populistische partij AfD op de derde plaats is geëindigd. Dan ben ik geen kenner als het gaat om de Duitse politiek, maar toen het begrip “Neonatie” door de demonstranten werd gebruikt (1), trok het mijn aandacht.

Hiervoor is het misschien nog even belangrijk om te weten wat ‘maatschappelijk verantwoord’ precies betekend. ‘Maatschappelijk’ is volgens de dikke van Dale te koppelen aan de maatschappij. Het betekend: ‘in de samenleving voorkomend’ (2). ‘Verantwoord’ betekend volgens van Dale: ‘te rechtvaardigen, zonder overdreven risico’s te nemen’ (3). Voor mij is maatschappelijk verantwoord ook te koppelen aan waarden, normen en de cultuur in Nederland. De cultuur in Nederland wordt door de rijksoverheid met een aantal kernwaarden beschreven. Deze waarden zijn: Democratie, vrijheid, gelijkwaardigheid en solidariteit (en werk) (4).

Maar wat voor invloed heeft het nieuws daadwerkelijk op kinderen? Moeten opvoeders verantwoordelijkheid gaan nemen voor het geen wat er uitgezonden wordt? Want wat vertel je kinderen en wanneer doe je dit? Naar mijn idee moet men steeds vaker gaan uitleggen dat het geen wat er op het nieuws komt, niet de doorsnede is van het maatschappelijk verantwoorde gedrag. Ik denk daarbij aan Trump en Kim Jong-Un met grote woorden en beangstigde  beloftes over het ‘vernietigen’ van elkaar (5). Maar ook dichter bij huis. Het opkomen van rechts populisme in Europa. Nu de AfD in Duitsland en Wilders in Nederland (6).

Onderzoeken over de daadwerkelijke effecten van geweld in de media zijn veelal voor 2010 gedaan. Of deze dan met de steeds weer verder ontwikkelde media in verband staan is wat mij betreft lastig te zeggen. Wat vooral naar voren komt, is het praten over deze onderwerpen. Het beantwoorden van vragen. Hierbij wordt door Paulien Foekens, orthopedagoog en kinderpsycholoog de tip gegeven door verschillende het nieuws niet te bagatelliseren. Beantwoord de vragen met de waarheid en maak het niet mooier dan het is. Hierbij geeft zij aan dat het ook van zeer groot belang is te kijken naar de leeftijd van de kinderen. Niet alle leeftijden moeten alles weten (7). Ook kinderpsycholoog Tischa Neve geeft deze tips. Zij voegt er echter ook aan toe, dat het belangrijk is dat ieder kind zijn eigen mening vormt. Bepaald wat hij maatschappelijk verantwoord vindt. De mening van de volwassenen is hierin dus niet van zeer groot belang (8).

Als ik opvoeders in mijn omgeving vraag: ‘Hoe pak jij dit aan?’ wordt er veelal het volgende antwoord gegeven: ‘Ik houd niks achter voor mijn kinderen. Als zij vragen hebben over wat zij horen of zien, krijgen zij antwoord. Maar ook niet meer dan nodig is’. Gelukkig wordt er ook door verschillende media ingespeeld op de nieuwsvragen van kinderen. Denk daarbij aan het jeugdjournaal en de Kidsweek krant. Deze mediavormen zijn speciaal gericht op kinderen van zeven tot twaalf jaar en geven het belangrijkste nieuws weer aan kinderen op zo’n manier dat zij dit begrijpen.

Ik zelf denk dat het vooral belangrijk is dat het gesprek gaande blijft. Niet alleen tussen opvoeders en kinderen, maar ook tussen opvoeders onderling. Wat wordt er verteld? Welke vragen worden er beantwoord? En hoe zorgen we ervoor dat duidelijk wordt aan onze kinderen, dat niet alles wat in het nieuws komt maatschappelijk verantwoord is. Hoe denken jullie hierover als lezer/opvoeder/geïnteresseerde? Laat het mij weten in een comment en start het gesprek. O ja, mocht je toch nog recente onderzoeken lezen/vinden over het effect van het nieuws op kinderen, laat het mij alsjeblieft weten!

 

 

 

 

(1) RTL Nieuws (2017) Verkiezingsuitslag Duitsland markeert ruk naar rechts ‘eindpunt nog niet in zicht’ Geraadpleegd 3 oktober 2017, van https://www.rtlnieuws.nl/nederland/politiek/verkiezingsuitslag-duitsland-markeert-ruk-naar-rechts-eindpunt-nog-niet-in-zicht

(2) Van Dale woordenboek (2017) Maatschappelijk. Geraadpleegd op 3 oktober 2017, van http://www.vandale.nl/opzoeken?pattern=maatschappelijk&lang=nn

(3) Van Dale woordenboek (2017) Verantwoord. Geraadpleegd op 3 oktober 2017, van http://www.vandale.nl/opzoeken?pattern=verantwoord&lang=nn

(4) Rijksoverheid (2014). Kernwaarden Nederland. Geraadpleegd op 3 oktober 2017, van https://www.rijksoverheid.nl/documenten/brochures/2014/05/21/kernwaarden-nederland

(5) RTL Nieuws (2017). Trump dreigt bij VN met totale vernietiging Noord Korea. Geraadpleegd op 3 oktober 2017, van https://www.rtlnieuws.nl/buitenland/trump-dreigt-bij-vn-met-totale-vernietiging-noord-korea

(6) van Raalte, J. (2016). In deze landen maakt het rechts populisme zij opmars. Geraadpleegd op 3 oktober 2017, van https://www.volkskrant.nl/buitenland/in-deze-landen-maakt-rechts-populisme-zijn-opmars~a4306089/

(7) Foekens, P. (z.d.). Geweld en terreur, hoe praat je erover met je kind? Geraadpleegd op 3 oktober 2017, van https://nieuws.nl/algemeen/20160323/717947/

(8) RTL Nieuws ( 2017). Aanslagen en dreiging hoe leg je zoiets uit aan een kind. Geraadpleegd op 3 oktober 2017, van https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/life/aanslagen-en-dreiging-hoe-leg-je-zoiets-uit-aan-een-kind